W dniu 17 października 2023 roku gościliśmy w naszej szkole rodowitą góralkę, publicystkę i dziennikarkę radiową, autorkę wielu książek – panią Beatę Sabała-Zielińską. Pisze utwory z różnych dziedzin: literatura piękna, biografia, autobiografia, pamiętnik, reportaż, literatura podróżnicza, publicystyka literacka, eseje, literatura dziecięca, turystyka, mapy, atlasy i książki o Zakopanem. Zajmuje się głównie tematyką górską. Jej książki: ,,TOPR. Żeby inni mogli przeżyć”, „Pięć Stawów. Dom bez adresu” i ,,TOPR 2. Nie każdy wróci” zajmują czołowe miejsca na liście bestsellerów. Pani Beata odsłoniła kulisy działania w Polsce Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. Jest to stowarzyszenie z ponad 100-letnią tradycją, to środowisko ludzi, którzy z wielką pasją, poświeceniem, z narażeniem życia, zaglądając śmierci w oczy niosą w górach pomoc. Z opowieści Pani Beaty dowiedzieliśmy się, jak bezpiecznie poruszać się w górach, zwłaszcza tych wysokich, jak przygotować się do górskiej wyprawy, co ze sobą zabrać na taką wyprawę, jak prawidłowo wezwać pomoc, jak należy się zachować, gdy znajdziemy się w pobliżu akcji ratunkowej. Przekonaliśmy się, jak niebezpieczne są lawiny i jak pracują specjalnie szkolone psy lawinowe. Posiłkując się prezentacją multimedialną pani Beata opowiedziała i pokazała jak wygląda akcja ratownicza, co stanowi wyposażenie helikoptera ,,Sokół”. Podziwialiśmy piękne slajdy ukazujące Zakopane dawniej i obecnie, piękno Tatr, szczytów, bogactwo fauny i flory.
Do naszej biblioteki zakupiliśmy książki, których autorem jest pani Beata Sabała-Zielińska:
1. ,,TOPR. Tatrzańska opowieść o Zosi i Franku”
Tatrzańska przygoda Zosi i Franka” przybliża arkana turystyki górskiej nie tylko dzieciom, ale również dorosłym, więc wszyscy dowiedzą się z niej wielu nowych i ciekawych rzeczy. Zosia i Franek po raz pierwszy przyjeżdżają z rodzicami do Zakopanego. Tu po raz pierwszy zobaczą Tatry i nie będą spodziewać się, że czeka ich tyle wrażeń. Ferie w górach to dla nich niezła lekcja. W książce można znaleźć około 150 zdjęć z autentycznych akcji ratunkowych w Tatrach.
2. ,,TOPR. Żeby inni mogli przeżyć’
Niezwykła opowieść o życiu, determinacji, nadziei i cudach. Ile trwała najdłuższa reanimacja? Jakie szanse na przeżycie ma człowiek w lawinie? Dlaczego akcje jaskiniowe uważane są za jedne z najtrudniejszych? Jaka była najdłuższa wyprawa TOPR? Czy śmigłowiec Sokół przyleci po rannego zawsze i o każdej porze?
3. ,,TOPR. Nie każdy wróci”
Czy jest ktoś, kto nie słyszał o wypadku na Giewoncie latem 2019 roku? Czy jest ktoś, kto nie śledził, nie komentował, nie angażował się emocjonalnie w walkę o życie grotołazów uwięzionych w Jaskini Wielkiej Śnieżnej? Niezwykle trudne akcje, ogromna presja środowiska jaskiniowego, hejt, w którego cieniu ratownicy TOPR-u bez wielkich słów narażają swoje życie. W Polsce wrzało, a w domach ratowników w trwodze wypatrywano powrotu mężów, ojców, synów. A gdy pioruny waliły w Giewont, zabijając cztery osoby i raniąc ponad sto pięćdziesiąt, pojęcie górskiej tragedii nabrało innego charakteru. Ta książka to dokument – relacje ratowników, świadków i ofiar wypadków, opinie ekspertów, głos środowisk górskich. I… kobiet – matek, żon, partnerek. Tych, które muszą cierpliwie czekać. To książka pełna emocji – strachu, smutku i bólu. Opisane historie każą ponownie zastanowić się, czy można narażać kilka istnień, ratując jedno życie. Ta książka stawia również nam turystom ważne pytanie: „Jak wiele możemy oczekiwać od ratowników?”
4. ,,Jak wysoko sięga miłość? Życie po Broad Peak. Rozmowa z Ewą Berbeką. Opowieść żony himalaisty.”
W marcu 2013 roku świat przeżywał wielki sukces czterech polskich himalaistów – pierwsze zimowe wejście na Broad Peak. Chwilę później cała Polska zamarła. Dwóch wspinaczy rozpoczęło dramatyczną walkę o życie, a kiedy ją przegrali, rozgorzała narodowa dyskusja o etyce himalaizmu i partnerstwie w górach. Dysputy i oskarżenia ciągnęły się tygodniami. W Zakopanem, z dala od zgiełku, została pogrążona w rozpaczy rodzina Maćka Berbeki – jego żona Ewa i czterech synów. Od ponad trzydziestu lat ich wspólnego życia Ewa bała się właśnie tego momentu. Choć byli jedną z nielicznych par w świecie alpinistów, których góry nie rozdzieliły, to one zabrały najważniejszą osobę w jej życiu. A mimo to syn Maćka, Franek, żegnając Ojca, powiedział w imieniu całej rodziny: „Chciałbym podziękować Bogu za góry, które ukształtowały naszego Tatę i towarzyszyły mojej rodzinie od bardzo dawna. I wciąż będą towarzyszyć”. Ta książka to opowieść o miłości, pasji i akceptacji… aż po grób.
Gorąco zachęcam do wypożyczenia i przeczytania tych publikacji.
Godne polecenia są również książki:
,,Pięć Stawów. Dom bez adresu”
,,Radioaktywna Sabała, czyli jak zostałam głosem z Zakopanego”
,,Zakopane, nie ma przebacz!”
,,Zakopane Odkopane. Lekkogorsząca opowieść góralsko-ceperska”
Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe (TOPR) – polskie stowarzyszenie zajmujące się ratownictwem górskim na obszarze polskich Tatr. Stowarzyszenie zajmujące się ratownictwem górskim powołał do życia w 1907 roku Mieczysław Karłowicz. Aby zostać ratownikiem tatrzańskim trzeba wykazać się doskonałą znajomością topografii Tatr, praktycznymi umiejętnościami w dziedzinie wspinania, speleologii, narciarstwa, ratownictwa i autoasekuracji. W 2020 roku TOPR liczył 281 ratowników, w tym 41 zawodowych.
B. Kwak
